Gedurende de Eerste en Tweede Wereldoorlog hadden vele architecten, bij gebrek aan opdrachten, veel tijd om na te denken over hoe er na de oorlog gebouwd zou moeten worden. In de periode tussen de twee Wereldoorlogen resulteerde dit in een radicaal nieuwe vorm van bouwen.

Zoals bij de Jugendstil zocht men naar een ahistorische stijl die paste bij de technologische en industriële ontwikkelingen van die tijd. Het onderscheid ten opzichte van de Jugendstilarchitecten is echter dat deze architecten een enorme afkeer van versiering hadden. Enerzijds vanwege het economische dieptepunt waarin men zich bevond en anderzijds vanwege pure smaak, streefden deze architecten naar een heldere constructie en eerlijk materiaalgebruik. Dit streven resulteerde in een vaak witte, ornamentloze architectuur van overwegend beton, staal en glas met platte daken. Deze stijl wordt modernisme genoemd.

Na de Tweede Wereldoorlog werden de in de jaren twintig en dertig ontstane ideeën verder ontwikkeld: de moderne architectuur moest een bijdrage leveren aan het algemeen welzijn. Het moest zich aanpassen aan de menselijke behoeften. Het moest functioneel zijn.

Het modernisme bestrijkt een lange periode (vanaf de jaren twintig tot de jaren tachtig). Binnen het modernisme wordt daarom vaak nog onderscheid gemaakt tussen verschillende stromingen, zoals de nieuwe zakelijkheid, het functionalisme, het rationalisme of de internationale stijl.

Een architect die veel invloed had binnen het modernisme is Le Corbusier. Samen met een grote groep architecten formuleerde hij in 1933 het idee van ‘de functionele stad’. Hierin moesten wonen, werken, recreatie en vervoer ruimtelijk van elkaar gescheiden worden. Dit idee resulteerde onder andere in een grote rol voor hoogbouw.

Naast functioneel moest architectuur volgens de modernisten vooral efficiënt zijn. Hieruit volgde een algemene voorkeur voor lichte bouwtechnieken, moderne materialen en gestandaardiseerde bouwonderdelen. Het door Le Corbusier geïntroduceerde onbewerkte beton, oftewel ‘beton brut’ is een herkenbaar verschijnsel van deze nadruk op efficiëntie en eerlijke benadering van het materiaal.

Een belangrijk moment binnen het modernisme was de bouw van de Middelbare Technische School in Groningen. Met dit gebouw werd voor het eerst beton gebruikt voor een gebouwtype dat geen fabriek was en werd de dragende betonconstructie gescheiden van de niet dragende glaswand.