Kerkhof met zerken, W.J. Dethmersweg, Toornwerd
Tegenover borgterrein Ewsum te Middelstum ligt Toornwerd. Vroeger een kerkdorpje, nu nog een gehucht. De wierde waar Toornwerd op lag is in het begin van de 19de eeuw afgegraven. Al in de 14de eeuw had Toornwerd een eigen kerk met pastorie. Het kerkje bleek in de loop van de tijd te klein, raakte in ongebruik en wat er van overbleef werd uiteindelijk in het begin van de 19de eeuw afgebroken. Het kerkhof, klokkentoren en trappartij met toegangshek zijn rijksmonumenten.

Op het kerkhof liggen 17de en 18de grafzerken.
Het kerkhof en de toren van Toornwerd werden in maart 2014 overgedragen aan de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK). In 2005 zijn de toegangstrap en het hekwerk op het kerkhof gerestaureerd. De werkzaamheden werden uitgevoerd in het kader van Kerken in het Groen, een samenwerkingsverband van Stichting Oude Groninger Kerken en Landschapsbeheer Groningen. Doelstelling van dit project is het landschappelijk en cultuurhistorisch herstel van kerkterreinen in de provincie Groningen. Meerdere grafmonumenten zijn hersteld. Deze waren sterk vervallen maar door restauraties aan muren, hekwerken en stenen weer in oude staat hersteld. De bomen en de struiken op de steilrand van de wierde werden aangepakt waardoor het kerkhof weer zichtbaar werd. Er werden diverse stinsenplanten aangeplant, zoals de sneeuwklok, knikkend vogelmelk en de boerenkrokus. De oude solitaire bomen rond het kerkhof, voornamelijk essen, maar ook twee esdoorns, hadden dringend behoefte aan kroonverzorging. Naast het kappen van zieke bomen werden er ook nieuwe bomen aangeplant: drie iepen (Ulmus resista ‘New Horizon’, een hoog-resistente iep).
De herstelwerkzaamheden op het kerkhof zijn uitgevoerd door Landschapsbeheer Groningen en mede mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage van de provincie Groningen, het NAM leefbaarheidsfonds en de eigenaar van het terrein, de Stichting Oude Groninger Kerken.