Woonhuis Heerestraat 15, Middelstum

Het pand is in 1933 onder architectuur van S.A. Veenstra uit Middelstum, gebouwd in opdracht van schilder en steenhouwer D. Wijchgel. De woning werd gebouwd voor de uit 1920 daterende werkplaats. Het houten toegangshekje dat zich oorspronkelijk aan de voorzijde bevond, is verplaatst naar de achterzijde. Sinds 1963 is het pand met werkplaats particulier in gebruik. Zowel werkplaats als de woning zijn een rijksmonument.
De woning ligt in het beschermde dorpsgezicht van de oude dorpskern van Middelstum. De bouwtrant is een regionale variant van de Amsterdamse Schoolstijl. Het pand is deels één en deels twee bouwlagen hoog, opgetrokken in klezoorverband in een rode, licht gesinterde baksteen met lintvoeg, op een trasraam van rode klinkers. Het schilddak, gedekt met een donkerbruin geglazuurde verbeterde Hollandse pan, heeft een gemetselde schoorsteen op de nok en een wisselende goothoogte met ruim overstek.
Het huis kreeg een robuust uiterlijk door de forse betonnen luifel met daarboven een balkon met gemetselde borstwering dat de driezijdige erker en de hoofdentree verbindt. In de gelakte deur geometrische decoraties en twee deurlichten. Op de hoeken en bij de stoep gemetselde bloembakken.
Blikvanger van het huis is het uitgebouwde trapportaal met kleurig glas in lood onder een plat dak op een trasraam van rode klinkers, onderbroken door uitspringende gevelbanden van zwarte baksteen. De zoon van de opdrachtgever, Piet Wijchel, ontwierp het monumentale glas in loodraam. Hij volgde een opleiding tot decoratieschilder aan Minerva en zocht samen met architect Veenstra de kleuren uit. De ramen werden uitgevoerd door de Firma J. Bijholt & Co. In Groningen. Het opvallende patroon van geometrische motieven doet denken aan dat van de glas in loodramen van de L. Springer/M. Houwerschool aan de Parkweg in Groningen (1927, S.J. Bouma).
De werkplaats is aangebouwd aan de westzijde van de achtergevel en is opgetrokken in een rode baksteen op een trasraam van donkere klinkers. Het driezijdige schilddak, dat gedekt is met een cementpan, wordt recht afgesloten aan de zuidoostkant en heeft een bakgoot met ijzeren beugels en op de nok een windwijzer. In de zuidoostgevel hoge dubbele schuurdeuren met rollaag. In de noordwestgevel dubbele schuurdeuren en een ijzeren negenruits venster met rollaag. In de zuidwestgevel drie, en in de noordoostgevel twee getoogde ijzeren vensters met roedeverdeling.
In het interieur van de woning zijn onder meer van belang: de hal met gepleisterde lambrisering afgezet met een zwarte bies, de bordestrap met gepleisterde borstwering met houten leuning en halfrond gepleisterde "trappaal" en de paneeldeuren.
De middenstandswoning met werkplaats is van algemeen belang vanwege cultuur- en architectuurhistorische waarde: als voorbeeld van een middenstandswoning uit 1933 met oudere werkplaats, vanwege de sobere, maar verzorgde vormgeving in een regionale Amsterdamse Schoolvariant, vanwege de opvallende glas-in-lood hoekpartij, als goede representant van het oeuvre van de lokale architect S. Veenstra, vanwege de hoge mate van gaafheid van het exterieur en grote delen van het interieur en vanwege de ligging in het beschermde dorpsgezicht Middelstum.


Architect: S.A. Veenstra