(vm) O.L.S – G. Alberdastraat 5 , Middelstum
Deze voormalige openbare lagere school is gebouwd in 1937 door gemeentearchitect S.A. Veenstra in een regionale variant van de Amsterdamse School-stijl. Tot omstreeks 1980 heeft het pand dienst gedaan als schoolgebouw. Het pand inclusief het hekwerk is in 2001 aangewezen als rijksmonument.
De school is gelegen in de noordwest hoek van Middelstum. Het pand wordt aan de voorzijde van de openbare weg gescheiden door een plein waarvoor een uit 1937 stammend hek.
Het één verdieping hoge, deels onderkelderde schoolgebouw op nagenoeg rechthoekige plattegrond is opgetrokken in rode baksteen op een trasraam van gesinterde baksteen en wordt gedekt door een samengestelde kap waarop opnieuw verbeterde zwarte Hollandse pannen. Het dak heeft een overkragende houten goot, twee driehoekige dakkapellen met decoratieve roedeverdeling aan de zuidzijde. Centraal op de nok bevindt zich een met zink beklede klokkenstoel (klok is verdwenen). De gevels worden geleed door liggende vensters met aan de voorzijde onderdorpels van zwarte tegels met decoratieve betonelementen; onder de vensters ijzeren roosters.
De entree bevindt zich in de voorgevel (zuidzijde) in een portaal onder een zadeldak met vlechtwerk in de top. De entree heeft twee halfronde gladde houten deuren waarin glas onder rollagen waarvoor een drie treden hoge stoep. Het trasraam is afgezet met rechthoekige betonelementen met aan weerszijden gemetselde bloembakken (nu dichtgestort). Boven de entree een balk waaraan een oorspronkelijke ijzeren kegelvormige lantaarn. In de zijgevels van het portaal een staand zesruits venster waarin gekleurd glas-in-lood met het wapen van de provincie Groningen en Middelstum. Aan weerszijden van het portaal twee driedelige liggende vensters met naar voren springende bovenlichten (diverse dichtgezet) waarin houten roedeverdeling. Onder de vensters zien we betonnen bankjes met een houten zitting.
In het naar voren springende linker geveldeel van de westgevel drie vensters (dichtgezet); aan de zijkant twee gladde houten deuren waarin glas, waarvoor een drie treden hoge stoep. In het rechter geveldeel in een verdiept vlak een rood bakstenen spitsboogvormige decoratie met gevelsteen waarin 'ANNO 1937'; voor dit geveldeel een niet-originele invalidenopgang met niet-origineel hekwerk.
In het middenrisaliet van de achtergevel (noordzijde) een halfrond naar voren springend gekleurd glas-in-lood venster waarin afbeeldingen van spelende kinderen en werkende mensen, gesigneerd door Jan Wijkmans, Atelier N.E.G. Groningen. Aan weerszijden van het middenrisaliet twee vijfdelige vensters (rechts dichtgezet); aan de rechterzijde een niet-originele nooduitgang.
In de oostgevel in het linker geveldeel centraal een gevelsteen waarin het bouwjaar '1937', met aan weerszijden een naar voren springend trasraam afgezet met beton waarboven een gekleurd glas-in-lood venster waarin een wereldbol en uil onder een betonnen latei. In het naar voren springende rechter geveldeel een niet-originele deur; in de zijkant een samengesteld venster met vierruits bovenlichten.
In het interieur zijn onder meer van belang: in de hal de granito vloer, het bijzondere glas-in-lood venster in de hal van Jan Wijkmans, de marmeren steen waarin het bouwjaar 1937 en de steen waarin de naam van de architect en het gemeentebestuur.
Tegenwoordig is het schoolgebouw in gebruik als cultuurcentrum en is in het linker gedeelte een jeugdsoos gehuisvest. Voor deze nieuwe functie hebben enige verbouwingen plaatsgevonden. Er zijn verwarmingspijpen op het dak geplaatst, aan de linkerzijde is een opgang voor invaliden gekomen, in de achtergevel een nooduitgang en het linker gedeelte is in 1993 intern verbouwd tot jeugdsoos.

Het schoolgebouw is van algemeen belang vanwege architectuur- en cultuurhistorische waarde: als voorbeeld van een lagere school uit 1937 in de provincie Groningen in een regionale Amsterdamse School-stijl, vanwege de bijzondere vormgeving en detaillering, vanwege het bijzondere glas-in-lood venster in de hal van Jan Wijkmans, vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van het exterieur en delen van het interieur en als goed voorbeeld van het oeuvre van gemeente-architect S.A. Veenstra.

Architect: S.A. Veenstra