Baarhuisje, E.L. Ubbensweg 4, Huizinge

In 1916 kreeg Huizinge even buiten het dorp een nieuwe begraafplaats met een opvallend lijkenhuisje. De begraafplaats werd aangelegd in opdracht van de kerkvoogden van de Nederlands hervormde kerk. Zowel het huisje als de begraafplaats en het toegangshek zijn een rijksmonument. Het geheel is ontworpen in een Overgangsstijl door architect P. Tilbusscher uit Middelstum.
Lijkenhuisjes worden tegenwoordig vaak baarhuisjes genoemd omdat ze nooit meer gebruikt worden waarvoor ze werden gebouwd, maar dienen als opslag van baren en gereedschap. Na een cholera-epidemie in 1866-1867 die 21.000 doden had geëist, werd in 1872 de Wet tot Voorzieningen tegen Besmettelijke Ziekten uitgevaardigd. In die wet nam de regering op dat bij elke begraafplaats in Nederland een zogenaamd doden- of lijkenhuisje moest worden opgericht voor tijdelijke bewaring van overledenen aan een besmettelijke ziekte.
Het rechthoekige huisje is fraai gelegen tussen twee hoge bomen. Een met leien gedekte spits bekroont het bijzondere zadeldak. De toegangsdeur bevindt zich in de oostgevel en bestaat uit een houten deur met een keperboogvormig bovenlicht. De vensters hebben evenals het bovenlicht van de toegangsdeur een keperboog. Deze vorm wordt herhaald in de top van de achtergevel. De beide zijgevels hebben elk twee ijzeren roosvensters binnen een rollaag van donkere klinkers.
Het lijkenhuisje van Huizinge is een typisch voorbeeld van een huisje uit het begin van de 20ste eeuw. In die tijd werd op een nieuwe begraafplaats het lijkenhuisje op een centrale plek neergezet en meestal werd er ook extra aandacht aan de vorm van het gebouwtje geschonken. Het bijzonder gaaf gebleven lijkenhuisje is onder meer bijzonder vanwege de opvallende vormgeving met keperboogaccenten, vanwege de ruimtelijk-visuele en functionele relatie met de begraafplaats en de opvallende ligging op de hoofdas.

De begraafplaats is van algemeen belang vanwege architectuur- en cultuurhistorische waarde: als voorbeeld van een kleine dorpsbegraafplaats uit 1916, vanwege de kenmerkende aanleg met omgrachting, haag en bomenrij, vanwege de redelijke mate van gaafheid, vanwege de functionele relatie met de beide andere onderdelen en vanwege de markante ligging in het open veld, bij de entree van het dorp.

Architect: P. Tilbusscher


Bron: Het huisje op de begraafplaats, Pieter de Vries